شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید میزان فهم و درک مباحث درسی رابطه مستقیم با نوع و روش مطالعه شما دارد . به این معنی که اگر روش صحیح مطالعه را در پیش نگرفته باشید به احتمال زیاد در فهم آن مبحث مطالعه شده دچار مشکل میشوید .
اگر شما هم به دنبال یادگیری روش مطالعه صحیح و خلاصه نویسی دروس مختلف هستید، با ما همراه باشید تا شما با بهترین روش های مطالعه دروس مختلف آشنا کنیم .
مطالعه صحیح دروس یعنی به کارگیری روش‌های موثر و هدفمند برای درک عمیق مطالب درسی و به خاطر سپردن طولانی مدت آنها. این فرایند فراتر از صرفا خواندن کتاب‌هاست و شامل فعالیت‌های متنوعی می‌شود که به شما کمک می‌کنند تا اطلاعات را به طور موثر پردازش و یادگیری کنید.
- درک عمیق مطالب: مطالعه صحیح به شما کمک می‌کند تا نه تنها مطالب را حفظ کنید، بلکه آنها را درک کنید و ارتباط بین مفاهیم مختلف را درک کنید.
- بهبود نمرات: با مطالعه موثر، می‌توانید در آزمون‌ها و امتحانات عملکرد بهتری داشته باشید.
- افزایش اعتماد به نفس: یادگیری موثر باعث افزایش اعتماد به نفس شما در یادگیری مطالب جدید می‌شود.
- توسعه مهارت‌های یادگیری: با یادگیری روش صحیح مطالعه، مهارت‌های یادگیری شما در تمام طول زندگی بهبود می‌یابد.
عناصر اصلی در روش صحیح مطالعه
هدف‌گذاری: قبل از شروع مطالعه، هدف خود را مشخص کنید. می‌خواهید چه چیزی را یاد بگیرید و تا چه زمانی؟
برنامه‌ریزی: یک برنامه مطالعه منظم و واقع‌بینانه برای خود تنظیم کنید.
انتخاب محیط مناسب: مکانی آرام و بدون حواس‌پرتی برای مطالعه انتخاب کنید.
استفاده از روش‌های مختلف: از روش‌های مختلف مطالعه مانند SQ3R، تکنیک فاینمن، نقشه ذهنی، یادداشت‌برداری فعال و فلش کارت استفاده کنید.
تمرین مداوم: مطالعه را به یک عادت روزانه تبدیل کنید.
مرور مطالب: به طور مرتب مطالب را مرور کنید تا در حافظه‌تان تثبیت شوند.
مراقبت از خود: خواب کافی، تغذیه مناسب و ورزش منظم به بهبود عملکرد مغز و یادگیری بهتر کمک می‌کنند.
عوامل موثر در روش صحیح مطالعه
سبک یادگیری: هر فردی سبک یادگیری منحصر به فردی دارد. سعی کنید روش‌هایی را پیدا کنید که با سبک یادگیری شما سازگار باشند.
انگیزه: داشتن انگیزه قوی برای مطالعه، به شما کمک می‌کند تا به اهداف خود برسید.
تمرکز: حین مطالعه، تمرکز خود را حفظ کنید و از عوامل حواس‌پرتی دوری کنید.
صبر و پشتکار: یادگیری یک فرآیند تدریجی است. صبور باشید و به تلاش خود ادامه دهید.
نکات مهم در روش صحیح مطالعه
فعالانه مطالعه کنید: به جای اینکه فقط مطالب را بخوانید، سعی کنید با آنها تعامل داشته باشید. سوال بپرسید، مثال بزنید و مطالب را به زبان خودتان توضیح دهید.
از منابع مختلف استفاده کنید: به جای اینکه فقط به یک منبع اکتفا کنید، از منابع مختلف مانند کتاب‌ها، مقالات، فیلم‌ها و وب‌سایت‌ها استفاده کنید.
با دیگران مطالعه کنید: مطالعه گروهی می‌تواند به شما کمک کند تا مطالب را بهتر درک کنید و انگیزه خود را حفظ کنید.
از فناوری استفاده کنید: از اپلیکیشن‌ها و ابزارهای مختلف برای مطالعه موثرتر استفاده کنید.
در نهایت، مهمترین نکته این است که روشی را که برای شما موثر است، پیدا کنید و آن را به طور مداوم تمرین کنید.
8 روش صحیح مطالعه دروس
- روش SQ3R
- تکنیک فاینمن
- نقشه ذهنی
- یادداشت برداری فعال
- استفاده از فلش کارت
- مطالعه در فواصل کوتاه
- ایجاد مفضای مناسب
- مراقبت از خود
یکی دیگر از روش های مرسوم مطالعه دروس ، خلاصه نویسی است . در ادامه روش های خلاصه نویسی برای دروس مختلف را برای شما بازگو میکنیم.
چگونه تاریخ بخوانیم؟! روش پنج W و یک H
این روش خلاصه نویسی با پرسیدن ۶ سوال زیر شروع می‌شود:
- چه کسی (Who)
- چه چیزی (What)
- چه زمانی (When)
- چه مکانی (Where)
- چرا (Why)
- چطور (How)
به طور کلی این روش برای متن‌هایی مناسب است که مانند درس تاریخ شخصیت‌محور هستند. این روند معمولا به شکل زیر است:
درباره‌ی چه کسی صحبت میکنیم؟ چه کارهایی انجام داده یا یا وقایع مربوط به او چیست؟ این وقایع چه زمانی و در کجا اتفاق افتاده‌اند؟ دلیل وقایع چه بوده یا شخصیت اصلی، چرا دست به این اقدامات زده یا چرا آن اتفاقات برای او افتاده است؟ درنهایت نیز باید به روند اتفاقات و چگونگی وقوع آنها بپردازید.
چگونه ادبیات یا زبان را مطالعه کنیم؟روش خلاصه نویسی SWBST
این روش خلاصه‌سازی، برای داستان‌ها مناسب است. SWBST مخفف عبارت Somebody Wanted But So Then به معنی «شخصی می‌خواست، اما پس از آن …» است. از این روش می‌توانید برای دادن لحن داستانی به متن خود نیز استفاده کنید. ابتکاری که به‌خصوص برای خلاصه درس برای کودکان می‌تواند جذاب باشد. مراحل این روش به شرح زیر است:
- S : معرفی شخص اصلی داستان
- W : موضوعی یا اقدامی که شخصیت اصلی قصد انجام آن را دارد
- B : مشکلی یا چالشی که شخصیت اصلی با آن مواجه می‌شود
- S : راه‌حلی که برای حل مشکل پیشنهاد می‌شود
- T : نحوه‌ی حل مشکل و نتیجه‌گیری
چگونه ریاضی بخوانیم؟!
- اولین توصیه مهم این است که ابتدا مطالعه و تست‌زنی یک مبحث را کاملا به پایان برسانید؛ مثلا ابتدا مبحث تابع را کامل بخوانید، برای آن تست بزنید و حتی نگاهی به کتاب درسی بی‌اندازید، بعد از همه این‌ها سراغ خلاصه‌نویسی بروید.
- فرمول‌های مهم و مادر را یادداشت کنید( نیازی به نوشتن روش اثبات نیست مگر اینکه با نوشتن روش اثبات فرمول را بهتر یاد بگیرید.) بعد از نوشتن هر فرمول می‌توانید یک مثال کوچک برای آن یادداشت کنید.
چگونه فیزیک بخوانیم؟!
- روش خلاصه‌نویسی درس فیزیک تا حد زیادی شبیه به درس ریاضی اما دو تفاوت مهم بین خلاصه‌نویسی این دو درس وجود دارد؛
- اینکه در درس فیزیک علاوه بر فرمول‌ها با مفاهیم هم سروکار داریم.
- اینکه کشیدن شکل برای یادگیری درس فیزیک اهمیت زیادی دارد.
- یادداشت فرمول ها کنید
- اوردن یک مثال کنار آن
- یادداشت مفاهیم و مطالب مهم آن طور که متوجه می شوید کنار فرمول های درس فیزیک
- برای یادگیری بهتر پس از حل کردن تست های کنکور آنها را به خلاصه های خود اضافه کنید
چگونه شیمی بخوانیم؟!
- ابتدا مفاهیم وفرمول ها را به خوبی یاد بگیرید، سپس به خلاصه نویسی این درس بپردازند.
- مهمترین منبع برای یادگیری کتاب درسی است.
- فرمول ها را در دفترچه های جداگانه خلاصه نویسی کنید،
- نکات کتاب را با تمرکز و دقت بالا بخوانید، سپس مفاهیم کلیدی و مهم را خلاصه نویسی کنید.
- بعد از بررسی تست های سال های گذشته نکات مهم جمع آوری و یادداشت کنید
چگونه زیست بخوانیم؟
- از روش‌هایی مثل خط کشیدن زیر مطالب مهم، هایلایت کردن یا حاشیه نویسی برای این درس استفاده کنید
- بهترین روش خلاصه نویسی این درس به شکل نموداری خواهد بود.
چند تکنیک خلاصه نویسی دیگر:
- روش سرفصل نویسی
این روش یکی از ساده‌ترین راه ها برای خلاصه نویسی است. تقریبا همه افراد می‌توانند با استفاده از این روش به خوبی خلاصه نویسی کنند. اما سرفصل نویسی چیست؟ در روش سرفصل نویسی شما ابتدا باید ۴ تا ۵ مورد از مهمترین کلمات کلیدی مطلبی که در حال مطالعه آن هستید را پیدا کنید. سپس می‌بایست آنها را مانند یک لیست یادداشت کنید. فراموش نکنید که زیر هر کلمه کلیدی چند خط جا بگذارید. چرا که در مرحله بعد قرار است زیر هر کدام از این کلمات کلیدی، چند کلمه یا عبارت مرتبط به آنها را نیز بنویسید. این روش بیشتر به درد مواقعی می‌خورد که شما قصد دارید مطالب را به صورت کلی خلاصه نویسی کنید.
- روش یادداشت برداری کرنل
این بخش از روش های خلاصه نویسی که نام آن برگرفته از خود دانشگاه کرنل است می‌تواند تا حد زیادی خلاصه نویسی شما را متحول کند. در روش کرنل ما ابتدا کاغذ خود را به سه قسمت تقسیم بندی میکنیم. درست مانند شکل زیر اما هر کدام از این قسمت‌ها مخصوص بخشی از مطالب است.
- همانطور که می‌بینید، ستون سمت راست به سرنخ‌ها و نکات کلیدی اختصاص دارد. اینجا محلی است که شما باید برای خود نشانه‌هایی بگذارید تا در هنگام مطالعه و مرور خلاصه‌های خود مطالب را به راحتی به یاد بیاورید.
- ستون سمت چپ جایی است که شما باید کمی جزئیات را در مورد کلمه کلیدی یا سرنخی که در ستون سمت راست نوشتید به آن اضافه کنید.
- قسمت پایین صفحه هم مربوط به گزارش کلی شما از متن، فصل یا جلسه‌ای است که در حال خلاصه کردن مطالب آن بوده‌اید.
بزرگترین مزیت روش یادداشت برداری کرنل نسبت به تکنیک قبلی، وجود جزئیات بیشتر در آن است. اما هنوز هم یک عیب بزرگ در این روش دیده می‌شود، نبود عناصر تصویری!
- روش نقشه کشی ذهنی
یکی از بهترین روش های خلاصه نویسی به حساب می‌آید. از شیمی و فیزیک گرفته، تا فلسفه و ادبیات و حتی پزشکی و حقوق، زمینه تحصیلی شما هرچه که باشد، می‌توانید مطالب آن را به کمک نقشه‌های ذهنی خلاصه نویسی کرده و دسته بندی کنید. برای نقشه کشی ذهنی باید:
- ابتدا یک موضوع یا ایده را در مرکز صفحه قرار دهید.
- سپس مطالب کمی جزئی تر را به کمک شاخه‌هایی که در تصویر هم می‌بینید به آن متصل کنید.
- در مرحله بعدی شما باید همین کار را در مورد هر شاخه و جزئیات مربوط به آن تکرار کنید.
نکات مهم
- هنگام نوشتن هر شاخه باید از یک رنگ استفاده کنید تا بتوانید حافظه خود را برای به یاد آوردن مطالب تحریک کنید،
- شاخه‌ها را به صورت ساعتگرد در اطراف موضوع نوشته شده رسم کنید تا در حین نگاه کردن و دوره کردن مطالب بدانید که ابتدا و انتهای شاخه‌ها در کجای تصویر قرار دارد،
- مطالب نوشته شده روی زیرشاخه‌ها را به ترتیب از بالا به پایین بنویسید و بخوانید،
- شاخه‌ها و زیرشاخه‌ها را مانند تصویر نمایش داده شده در بالا به شکل هلالی و پررنگ رسم کنید، نه به صورت یک خطر باریک، صاف و کمرنگ،
- تعداد شاخه‌ها و زیرشاخه‌ها را حداکثر 5 تا 7 عدد رسم کنید تا برگه شما بیش از اندازه شلوغ نشده و خوانا باشد،
- عبارت‌ها را درشت‌تر از حالت معمول بنویسید تا بتوانید بدون زحمت و با یک نگاه آنها را بخوانید،
- عبارت‌ها را کوتاه و مختصر بنویسید و از کلماتی استفاده کنید که در ذهن‌تان تصویر ایجاد می‌کنند،
- در کنار هر عبارت و زیرشاخه تا حدامکان تصویر کوچکی مرتبط با موضوع رسم کنید،
- عبارات را روی خطول رسم شده بنویسید نه در کنار خطوط،
- در رسم شاخه‌ها و نوشتن عبارت‌‌های کلیدی به فاصله‌گذاری مناسب توجه کنید،
- از نشانه‌گذاری‌هایی مانند تیک، مثلث، ستاره و… برای جلب‌توجه ذهن خود استفاده کنید.