Table of Contents
Toggleبهترین روش افزایش راندمان مطالعه و بهبود بازدهی درس خواندن
قبل از فراگیری درس در کلاس :
- برای افزایش راندمان مطالعه به موقع استراحت کنید
برای افزایش راندمان مطالعه همیشه نباید دنبال راههای مستقیم و سر راست یا تکنیکهای درس خواندن بود. عوامل محیطی، خستگی ذهنی و جسمی هم نقش زیادی در کیفیت مطالعه شما دارند. وقتی تغذیه و خواب شبانه با کیفیت و کافی نداشته باشید، عدم تمرکز، استرس، ناتوانی در فهم مطلب و بی حوصلگی مهمان ناخوانده میشوند. حتما با توجه به میزان توانایی شخصی، بعد از چند ساعت مطالعه یک استراحت با زمان بیشتر داشته باشید.
- مطالعه درس قبل از حضور در کلاس
قبل از ورود به کلاس، درس هایی که قرار است تدریس شوند را مطالعه کنید و اطلاعاتی درباره ی آن جمع آوری کنید. مطالعه سریع و سطحی دروس قبل از کلاس باعث می شود اطلاعات اولیه ای درباره ی موضوع درس بدست آورید. این کار باعث اشتیاق شما به یادگیری درس و تمرکز حواس در کلاس می شود. همین امر سبب افزایش راندمان مطالعه دانش آموز میشود.
- ترجیحا جلوی کلاس بنشینید
شاید خنده دار به نظر برسد ولی نشستن در ردیفهای جلویی باعث میشود شما هنگام تدریس معلم توجه و تمرکز بیشتری داشته باشید و بتوانید به روند بهبود و افزایش راندمان مطالعه درسی تسریع ببخشید. دلیل اصلی آن هم نگاه معلم است که روی شماست. در واقع احتمال بازیگوشی کسانی که در ردیف اول کلاس مینشینند، کمتر از سایرین است. برای همین هم کسانی که در این ردیف مینشینند معمولا از دیگران درس خوان تر هستند. این در حالی است که آنها شاید حتی کمتر از دیگران هم درس بخوانند، ولی توجه بیشتر به تدریس معلم سبب میشود کیفیت یادگیری آنها افزایش بیابد.
بعد از فراگیری درس در کلاس :
- زمان مناسب برای مطالعه خود را پیدا کنید
ما انسانها با هم متفاوتیم. این یعنی هر کدام خصوصیات مختلفی داریم که باید بر مبنای آنها برای زندگی خود برنامهریزی کنیم. برای همین اگر به دنبال این هستید که هوشمندانه درس بخوانید باید بفهمید بهترین زمان برای یادگیری شما چه وقتی است. برخی افراد ترجیح میدهند که روزها استراحت کنند و شبها درس بخوانند. برخی دیگر هم ترجیح میدهند که در طول رو مطالعه کنند و شب استراحت کنند. پیدا کردن اینکه بهترین زمان برای مطالعه چه وقتی است کاملا به خود شما بستگی دارد.
- به منظور افزایش راندمان مطالعه ، محیط مطالعه خود را انتخاب کنید
مورد دیگر، محیطی است که در آن مطالعه میکنیم. متاسفانه خیلی از افراد عادت دارند در اتاق نشیمن یا جلوی تلویزیون بنشینند و مطالعه کنند. در آخر هم از این شاکی هستند که چرا مطالبی که مطالعه میکنند را به خوبی یاد نمیگیرند. برای اینکه بتوانید بیشترین بهره را از مطالعه خود ببرید باید محیط و محل مناسبی را برای این کار انتخاب کنید. برای مثال محل مطالعه شما نباید سر و صدای زیادی داشته باشد، دمای آن باید معتدل باشد و شما هم در آن راحت باشید.
- دغدغه هایتان را بنویسید
نشخوار فکری و افکار مزاحم بزرگترین دشمن مطالعه و یادگیری هستند. دلیلش این است که این افکار و دغدغهها باعث کاهش تمرکز شما هنگام مطالعه میشوند. برای اینکه بتوانید تا حدی بار آنها را از روی دوش ذهن خود بردارید، بهتر است آنها را بنویسید.
نوشتن افکار کمک میکند تا بتوانید از یک زاویه جدید به آنها نگاه کنید. بنابراین متوجه میشوید که هریک از آنها چقدر مهم و جدی هستند و آیا اصلا لایق این هستند که زمان و انرژی خود را صرف فکر کردن به آنها کنید؟ این موضوع درباره تمام افکار ما صدق میکند. خیلی وقتها ما ذهن خود را درگیر افکاری میکنیم که هیچ نقش مهمی در آینده و زندگی ما نخواهند داشت. پس با نوشتن افکار اضافی، آنها را دور بریزید. برای راهنمایی بیشتر میتوانید مقاله تبدیل افکار منفی به مثبت را مطالعه کنید.
- مبحث را تقسیم بندی کنید
یکی از آفتهای کیفیت مطالعه، کمال گرایی در درس خواندن یا ترس از شکست است. معمولا وقتی این دسته افکار به سراغمان میآیند، بیش از هرچیز دنبال سریع خواندن هستیم. بدون اینکه به کیفیت توجهی کرده باشیم. در قدمی برای مبارزه با کمالطلبی، سعی کنید هر مبحث یا هر درس را به بخشهای کوچکتری تقسیم کنید. مقدار بخشها را به اندازه توانتان در نظر بگیرید. به جز تقسیمبندی درس، میتوانید برای زمان هم همین کار را انجام دهید. روشهایی مثل تکنیک پومودورو نیز بر اساس تقسیم زمان مطالعه به مدت کوتاهتر ایجاد شدهاند.
تکنیک پومودورو
تکنیک پومودورو یکی از روشهای مدیریت زمان است، بر طبق این روش بهترین تکۀ زمانی برای کار کردن ۲۵ دقیقه است که برابر است با مدت زمان لازم برای درستکردن سس پومودورو که یک سس گوجهفرنگی سنتی ایتالیایی است. فرد بعد از ۲۵ دقیقه کار باید برای مدت کوتاهی مثلاً ۳ تا ۵ دقیقه استراحت کند
در این فن، هر بازه زمانی ۲۵ دقیقهای یک پومودورو نامیده میشود و بعد از هر چهار پومودورو یک استراحت طولانیتر ۱۵ تا ۲۰ دقیقهای وجود دارد
چیریلو این فن را اواخر دهۀ ۱۹۸۰ میلادی به دنبال تحقیقات در زمینۀ بهبود عادتهای مطالعه خودش معرفی کرد. و ایدۀ اصلی این روش این است که استراحتهای مکرر میتواند به چابکی ذهن کمک کند.
مراحل تکنیک پومودورو برای افزایش بازدهی درس خواندن
پنج مرحله برای انجام درست روش پومودورو وجود دارد که باید به ترتیب انجام شوند تا شما بتوانید موثر از وقت خود استفاده کنید و در یادگیری بیشترین میزان افزایش راندمان مطالعه را داشته باشید . پژوهشها نشان میدهند با استفاده از این روش شما میتوانید از همان زمان قبلی که صرف انجام کارها میکردید بهره بسیار بالاتری ببرید. مراحل انجام روش پومودورو عبارت است از :
۱. یک وظیفه یا کار را انتخاب کنید: ابتدا یکی از وظایف یا کارهایی که در روز باید انجام دهید را انتخاب کنید. انتخاب وظیفه یا کار هم مهم است سعی کنید کارهای با اهمیت بالاتر که فکر میکنید انجام آن سخت است را انتخاب کنید.
۲. یک تایمر ۲۵ دقیقهای تنظیم کنید: یک برنامه ساده تایمر دانلود کنید و از تلفن همراه یا از روی ساعت ۲۵ دقیقه زمان در نظر بگیرید.
۳. روی آن وظیفه یا کار تا پایان زمان تایمر (۲۵ دقیقه) کار کنید. در واقع در این ۲۵ دقیقه باید به طور کامل روی همان کار تمرکز داشته باشید و به هیچ وجه از روی آن کار به کارها و وظایف دیگر جابجا نشوید.
۴. بعد از ۲۵ دقیقه حدود ۵ دقیقه باید استراحت کنید. این استراحت واجب است حتی اگر کاری که در حال انجام آن هستید تمام نشده است باز هم باید از آن دست بکشید و اجازه دهید تا ذهن و بدن شما استراحت کند. این پنج دقیقه نباید کار دیگری انجام دهید و باید روی استراحت کردن بدن و ذهن خود متمرکز باشید.
۵. خب تا اینجا اگر تمامی مراحل را به خوبی پیش رفته باشید یک پومودورو را انجام دادهاید. نکته آخر اینکه بعد از انجام هر چهار بار پومودورو باید یک استراحت ۱۵ تا ۳۰ دقیقهای داشته باشید.
تکنیک های بیشتر برای افزایش راندمان مطالعه
- از خودتان سوال بپرسید
با طرح سوال از مبحث، توجهتان به نکات جزئی و عمیق جلب میشود. از طرف دیگر متوجه میشوید در کدام بخشها مشکل دارید. میتوانید حین خواندن یا بعد از یک دور، از ابتدا درس را مرور کنید و خودتان را به جای طراح سوال بگذارید. به صورت منظم کنار کتاب یا در یک برگه، سوالاتی طراحی کنید و به آنها پاسخ بدهید.
- هنگام مطالعه یادداشت برداری کنید
حین یادداشتبرداری، درست مانند توضیح مطلب، باید یک بار دیگر مطالب را در ذهنتان مرتب کنید. تلاش برای دستهبندی کردن، خلاصهنویسی قابل فهم، مرور مطالعات و بیرون کشیدن نکات مهم، باعث ایجاد ارتباط بین بخشهای مختلف مطلب در ذهن شما میشود. از طرفی با استفاده از یادداشتهای درختی، شکل و رنگهای مختلف یادداشت، یک ذخیره بصری نیز در ذهنتان به وجود میآید. برای آگاهی از شکل صحیح خلاصه نویسی مطالب میتوانید مقاله معرفی شیوه های مطالعه و خلاصه نویسی دروس مختلف
- روی یک موضوع تمرکز کنید و طوری مطالعه کنید که انگار شغل شماست
حواسپرتی، عدم تمرکز و استرس شما را وادار میکنند که به جای انجام کار اصلی، سراغ تفریح یا کارهای جانبی بروید. مثلا به جای اینکه مبحث سخت ریاضی یا درسی که به آن علاقه ندارید را تمام کنید، به ذهنتان میرسد که بد نیست سری هم به کتاب زیست بزنید! فریب نخورید چون این بازی ذهن برای غلبه بر استرس است.
کافی است با راههای فرار یک ذهن پر از استرس آشنا باشید و آگاهانه با آن مبارزه کنید. از طرفی درباره مطالعه درسی که دوست ندارید مطالعه کنید و تکنیکهای آن را بیاموزید. به یاد داشته باشید درس خواندن شغل دانشجو است. این طرز فکر شاید همیشه قابل اجرا نباشد، اما به طور کلی خیلی هم اشتباه نیست. در واقع جدیت و تعهدی که ما نسبت به شغل خود داریم بسیار بیشتر از جدیتی است که هنگام مطالعه داریم. برای همین هم معمولا تمرکز خود را از دست میدهیم و نمیتوانیم درست درس بخوانیم. اگر دوست دارید هوشمندانه درس خواندن را تجربه کنید، باید تلاش کنید که هنگام درس خواندن تمام تمرکز خود را به آن معطوف کنید.
تصور کنید کتابی که در حال مطالعه آن هستید منبع درآمد شماست و اگر به خوبی به آن توجه نکنید درآمدتان قطع میشود.
- استراحت بین مطالعه را جدی بگیرید
یکی از بزرگترین اشتباهاتی که افراد مرتکب میشوند مطالعه بدون استراحت است. بسیاری از افراد سعی میکنند بیوقفه و بدون لحظهای استراحت مطالب درسی را مطالعه کنند. آنها تصور میکنند که به این ترتیب تا حد ممکن از هدر رفتن زمان جلوگیری میکنند و میتوانند بیشترین میزان افزایش راندمان مطالعه در درس خواندن داشته باشند. در حالی که این تفکر کاملا اشتباه است.
یادتان باشد که مغز و چشمهای ما بخشهایی از یک ربات نیستند. پس هر چند دقیقه یک بار به کمی استراحت نیاز دارند. درس خواندن بدون استراحت سبب خستگی مغز هنگام مطالعه میشود و بازدهی آن را کاهش میدهد. در حالی که وقتی مثلا با پیروی از تکنیک پومودورو درس میخوانید و هر ۲۵ دقیقه یک بار استراحت میکنید، به مغزتان فرصت میدهید تا انرژی از دست رفته خودش را بازیابی کند. به این ترتیب دیگر هنگام مطالعه خستگی و خواب آلودگی را تجربه نخواهید کرد و در نتیجه بازدهی و یادگیری شما افزایش مییابد.
- هر روز مرور داشته باشید
شما باید مرور روزانه را در برنامه ریزی درسی خودتان داشته باشید. زیرا مرور باعث تثبیت مطالب حافظه ی بلند مدت و عدم فراموشی آن می شود. طبق تحقیقات بعد از 2 روز مطالب به مرور فراموش می شوند. در صورت نداشتن مرور اطلاعات به تدریج از ذهن پاک می شود و تمام وقت و زحمتی که برای فهم آن مبحث گذاشته اید، هدر می رود.
سخن پایانی
روش های پیشنهاد شده برای افزایش راندمان مطالعه به کمک شما می آید تا در مدت زمان کوتاهی درس هایتان را به خوبی بخوانید و برای امتحان هایتان آماده شوید . همچنین تلاش کنید وقتتان را با افرادی که انگیزه ی زیادی جهت درس خواندن دارند، سپری کنید.