روش‌هاي زيادي براي تقویت حافظه وجود دارد از بين اين روش‌ها استفاده از فنون ذهني خاص به همان اندازه مؤثر است كه روش مراقبت‌هاي ويژه با كمك دارو و تغذيه تأثير مي‌گذارد در اينجا روش‌هايي را ذكر مي‌كنيم كه فرد با انجام دادن اين روش‌ها حافظه اش او را بهتر ياري مي‌كند.
1. برانگیختن حافظه
از حافظه خود تا حد امكان استفاده كنيد درباره يك پديده نو به بحث پردازيد مهارت‌هاي تازه ياد بگيريد. مثلاً بعد از مطالعه به ورزش بپردازيد دقت نظر داشته باشيد تمام مطالب را ياد بگيريد، اما دقت و تمركز خود را به موضوعات مهم معطوف كنيد و به ذهنتان اجازه ندهيد و به موضوعي ديگر غير از موضوع اصلي مشغول شود.
2. مدیریت استرس و حفظ آرامش
اگر دچار تنش عصبي و استرس و اضطراب هستید، توجه در مطالعه را از دست مي‌دهيد و تمركز حواس برای شما غير ممكن مي‌شود. براي اينكه آرام باشید تمرين‌هاي تنفسي انجام دهيد براي اين كار نفستان را ده سال در سينه حبس كنيد و سپس به آرامي آن را خارج كنيد اين عمل به شما آرامش مي‌بخشد. استرس و اضطراب به خودی خود میتواند برای مغز و بدن مخرب باشد. بهترین کار برای مدیریت استرس و حفظ آرامش انجام فعالیت هایی همچون مدیتیشن ، یوگا ، تنفس عمیق و از این قبیل فعالیت‌ها می باشد.
3. تجسم تصاویر
مثل اعداد را با چشمان ذهنتان ببينيد براي تمرین بهتر است چشمانتان را ببنديد و غذاي لذيذي را تصور كنيد اگر در حال تصور دهانتان پر از آب شده اين كار را درست انجام داده‌ايد.
یا به عنوان مثال دیگر، به جای استفاده از کلمات، اطلاعات را به صورت تصویرهای ذهنی به خاطر بسپارید. این روش به ویژه برای اطلاعات پیچیده و ناملموس بسیار موثر است. همچنین می‌توانید این تصاویر را به هم ربط دهید و یک داستان بسازید.
4. عادات روزانه و خواب
براي داشتن يك حافظه خوب فراهم كردن شرايط خواب و استراحت كافي براي مغز امري است حياتي در حال خواب حواس از مغز جدا مي‌شود و به عمل ذخيره سازي مي‌پردازد بي‌خوابي منجر به خستگي مزمن مي‌شود و به توانايي تمركز و ذخيره اطلاعات صدمه مي‌زند.
- خواب کافی: حداقل ۷ تا ۸ ساعت خواب شبانه.
- ورزش منظم: فعالیت‌های بدنی مانند پیاده‌روی، دویدن و یوگا به بهبود گردش خون و عملکرد مغز کمک می‌کند.
- مدیتیشن و تمرکز: مدیتیشن میتواند استرس را کاهش داده و تمرکز را افزایش دهد.
بیشتر بخوانید : 10 دلیل برای تحصیل در خارج از کشور
5. مصرف آب، غذا و مکمل‌های غذایی
آب، به كارايي عمل نگهداري سيستم حافظه به خصوص در افراد سالمند كمك مي‌كند بر اساس تحقیقات كمبود آب در بدن مي‌تواند توليد گيجي و پريشاني كند .
مصرف بعضي از ويتامين‌ها براي تقويت و عملكرد ذهن بسيار تأثير دارد اين ويتامين‌ها اعم از ويتامين B دوازده و اسيد فوليك در نان و غلات سبزیجات و ميوه‌ها به وفور يافت مي‌شود.
- ماهی‌های چرب: مانند سالمون و تن که سرشار از اسیدهای چرب امگا-3 هستند.
- میوه‌ها و سبزیجات: به‌ویژه میوه‌های قرمز و سبزیجات برگ‌دار.
- آجیل و دانه‌ها: مانند گردو، بادام و تخم کتان.
- تخم‌مرغ: به دلیل وجود کولین که برای عملکرد مغز مفید است.
- چای سبز و قهوه: مصرف معتدل میتواند باعث بهبود هوشیاری و تمرکز شود.
6. مصرف کافئین، سیگار و دارو
مصرف قهوه و چاي تأثير بسيار مثبتي بر افزايش دقت و زدودن خواب الودگی دارد در حالي كه هيجان ايجاد شده در اثر نوشيدن اين مواد ممكن است بر كاركرد مغز ايجاد مزاحمت كند .
اين موضوع كه سيگار ميزان اكسيژن مغز را كاهش مي‌دهد امري بديهي و شناخته شده است سیگاركشيدن در طولاني مدت بر حافظه تأثير مي‌گذارد و مشاهده مي‌شود كه افراد سيگاري دچار ضعف و اختلال حافظه هستند.
مصرف برخي داروها موجب كم حافظه مي‌شود اين داروها همچون مسكن‌ها داروهاي آرام‌بخش از قرص‌هاي خواب‌آور و داروهاي ضد اضطراب ها به حافظه آسيب مي‌رساند.
با مدرسه از راه دور ثمین آشنا شوید!
ارزیابی قدرت حافظه
زماني كه شما يك هدف يا مهارت جديد را آموختيد بلافاصله مقدار بهبود حافظه تان را بررسي كنيد. این روش براي درك اينكه بايد از كجا شروع كنيد بسيار خوب است شما مي‌توانيد با تكرار این آزمون‌ها در طي سی روز تغييرات ايجاد شده در حافظه‌تان را مورد مشاهده قرار دهيد.
البته شما بايد در انجام اين آزمون‌ها در بار دوم انتظار بهتری از حافظه‌تان داشته باشيد اين آزمون‌هاي عيني به شما يك ديد كلي از نحوه كاركرد ها حافظه تان مي‌دهد. فكر نكنيد اين آزمون‌ها علمي نيستند تمام آنها چندين بار آزمايش و بررسي شده‌اند براي اينكه نحوه كاركرد حافظه‌تان به طور آشكار مشخص شود سعي كنيد با صداقت توانايي‌هاي حافظه‌تان را ارزيابي كنيد با اين فنون عملكرد حافظه‌تان بهبود پيدا خواهد كرد.
1. آزمون های استاندارد حافظه
این آزمون‌ها معمولاً توسط روان‌شناسان و متخصصان به کار گرفته می‌شوند تا نوع و سطح حافظه فرد را ارزیابی کنند. برخی از این آزمون‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:
- آزمون حافظه کاری (Working Memory Test): مانند آزمون “N-back” که توانایی حافظه فعال شما را ارزیابی می‌کند.
- آزمون حافظه کلامی (Verbal Memory Test): مثل یادآوری لیستی از کلمات پس از چند دقیقه.
- آزمون حافظه تصویری (Visual Memory Test): نشان دادن تصاویری به شما و سپس سنجش میزان توانایی شما در به یاد آوردن آنها.
2. آزمون های آنلاین
چندین آزمون آنلاین وجود دارند که می‌توانید از آنها برای ارزیابی حافظه خود استفاده کنید. برخی از وب‌سایت‌ها و نرم‌افزارها شامل موارد زیر هستند:
- Lumosity: مجموعه‌ای از بازی‌ها و آزمون‌ها برای سنجش حافظه، توجه، و انعطاف‌پذیری ذهنی.
- CogniFit: آزمون‌های شناختی برای ارزیابی حافظه، تمرکز، و سایر توانایی‌های ذهنی.
- Peak: برنامه‌ای شامل بازی‌های شناختی برای ارزیابی و بهبود حافظه.
3. آزمون های خودساخته
شما می‌توانید آزمون‌هایی ساده برای خودتان طراحی کنید تا حافظه‌تان را بسنجید:
- آزمون حافظه کوتاه‌مدت: لیستی از ۱۰ تا ۱۵ کلمه را به مدت ۳۰ ثانیه نگاه کنید و سپس بدون دیدن لیست، سعی کنید هرچه به یاد دارید بنویسید.
- آزمون حافظه بلندمدت: اطلاعاتی که قبلاً یاد گرفته‌اید (مثلاً نام کتاب‌ها، تاریخ‌ها، شماره‌ها) را امتحان کنید و ببینید چقدر به یاد می‌آورید.
- آزمون حافظه عددی: به یک عدد طولانی (مثلاً ۱۰ رقمی) نگاه کنید و پس از ۳۰ ثانیه تلاش کنید تا آن را به خاطر بیاورید.
4. آزمون های روزانه
برخی از آزمون‌های غیررسمی نیز می‌توانند به شما در ارزیابی حافظه کمک کنند:
- یادآوری کارهای روزانه: بدون یادداشت کردن، سعی کنید فهرست کارهای روزانه خود را به خاطر بسپارید و ببینید چقدر موفق هستید.
- یادآوری اسامی و چهره‌ها: پس از ملاقات با افراد جدید، تلاش کنید تا نام و چهره آنها را به خاطر بسپارید.
- یادآوری مکان‌ها: مسیرهای جدیدی را که طی کرده‌اید، بدون استفاده از نقشه به یاد بیاورید.
5. ارزیابی حافظه با استفاده از فناوری
ابزارهای هوشمند مانند گوشی‌های هوشمند، ساعت‌های هوشمند و نرم‌افزارهای مختلف می‌توانند به شما در ارزیابی حافظه کمک کنند. برای مثال:
- استفاده از اپلیکیشن‌های یادآوری: ببینید چقدر به یاد می‌آورید که بدون هشدارهای این برنامه‌ها کاری را انجام دهید.
- پیگیری فراموشی‌ها: اگر نیاز دارید که دائماً یادآوری‌ها یا نوتیفیکیشن‌هایی برای کارهای مختلف داشته باشید، این میتواند نشان‌دهنده ضعیف بودن حافظه باشد.
6. مشاوره با متخصص
اگر احساس می‌کنید مشکلاتی در حافظه دارید که به طور جدی بر زندگی روزمره شما تأثیر می‌گذارند، مشاوره با یک روان‌شناس یا متخصص مغز و اعصاب میتواند کمک‌کننده باشد. این افراد می‌توانند ارزیابی‌های دقیق‌تری از حافظه و عملکرد شناختی شما انجام دهند و در صورت نیاز برنامه‌های درمانی یا تقویتی مناسب را پیشنهاد کنند.
بهتر است در صورت انجام آزمون‌ها، نتایج خود را پیگیری کنید و در طول زمان ببینید که آیا تغییر مثبتی در حافظه‌تان ایجاد شده است یا خیر.
روش‌های تقوت حافظه برای مطالعه
تقویت حافظه برای مطالعه به بهبود توانایی درک، حفظ و به خاطر سپاری مطالب و افزایش راندمان مطالعه کمک می‌کند. برای دستیابی به این هدف، می‌توانید از ترکیبی از تکنیک‌های حافظه، مدیریت زمان و عادات مطالعه مؤثر استفاده کنید.
در ادامه به برخی از روش‌های کاربردی اشاره می‌کنم:
با به کارگیری این تکنیک‌ها و تمرین مداوم، می‌توانید توانایی حافظه خود را برای مطالعه به طور قابل توجهی بهبود دهید. همچنین، مهم است که تکنیک‌های مختلف را امتحان کنید و ببینید کدام یک برای شما بهتر عمل می‌کنند.